Artikel zoals te lezen in: Erfgoud, met het landelijke thema: Nieuw gebruik-Oud gebouw
Ter gelegenheid van de Open Monumentendag Gouda 2011. Tekst: Cilia van Hofwegen
Je kiest niet voor een snelle en makkelijke oplossing als je een school gaat verbouwen tot praktijkruimte. Na een gesprek met Hans Jacobsz Rosier blijkt dat geen enkele hindernis onneembaar is. Je moet natuurlijk wel geloven in het succes van de onderneming.
Begin twintigste eeuw barstte Gouda uit zijn voegen. Na de uitbreiding Korte Akkeren werd in de daarop volgende jaren de Kadebuurt gerealiseerd. In 1930 geeft de gemeente opdracht tot de bouw van een openbare school aan de Elisabeth Wolffstraat. Architect H. de Meer ontwerpt het gebouw in de stijl van de Amsterdamse school. De school krijgt aanvankelijk alleen een nummer (2) maar wordt al snel herdoopt in Goeman Borgesiusschool, genoemd naar de liberaal politicus en aanjager van tal van sociale wetten. Na het vertrek van de lagere schooljeugd wordt het gebouw in 1975 omgedoopt tot Kadeschool.
In 2003 informeert Hans Jacobsz Rosier bij de gemeente of er al plannen zijn met het dan al meer dan tien jaar leegstaande pand en zo niet, dat hij en zijn collega osteopaat Jan Boom belangstelling hebben. Rosier is niet de enige die zich zorgen maakt over het prachtige pand. Ook de buurtbewoners zien de verloedering toeslaan. Begin2009 tijd krijgt hij een uitnodiging van de gemeente zijn plannen in te dienen en een bod uit te brengen. Tijdens een voorlichtingsavond voor de bewoners worden mogelijke herbestemmingen gepresenteerd.
Als in 2009 de economische crisis toeslaat, vallen de andere kandidaten af en blijven de twee mannen over. Er zijn goede contacten met architect Tjeu Bonten die heel graag eens een rijksmonument onder handen wil nemen. Ook de buurt kan zich vinden in herbestemming als medisch centrum. De school wordt verkocht aan het driemanschap en de restauratie kan beginnen.
Als je eenmaal binnen bent, ademt het hele gebouw Amsterdamse school: Heel bijzonder zijn de entreedeuren, het vooruitspringend halfronde trappenhuis, het siermetselwerk en een fraaie glas-in-loodvenster van glazenier W.A. van de Walle. In de lange betegelde gangen zijn de oorspronkelijke deuren vakkundig gerestaureerd. Bij ieder leslokaal staat op een uitstekende balk een dierfiguur in houtsnijwerk. Rosier vertelt dat duurzaamheid het uitgangspunt bij de verbouwing was. ‘We zouden tien keer goedkoper uit zijn geweest als we vijftig nieuwe deuren hadden laten maken. In plaats daarvan zijn de bestaande deuren met liefde gerestaureerd en in de oorspronkelijk blauwe kleur geverfd. Voor verwarming en koeling is een bijzondere installatie aangebracht, wellicht de eerste in een rijksmonument. Een warmtewisselaar verwarmt het gebouw in de winter en koelt het in de zomer. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de warmte in de bodem op 120 m diepte. Vakmensen restaureerden de bestaande houten vloer van Canadees esdoorn en maakten die geschikt voor vloerverwarming.’
De osteopaten hebben hun praktijkruimte in de oorspronkelijke gymzaal. Rosier heeft voor deze ruimte een nieuwe console laten uitvoeren in houtsnijwerk. Olifant en leeuw waren al gebruikt, dus het werden doflijnen. Het herdenkingsbord ter gelegenheid van het veertig jarig bestaan van de school is een cadeau. ‘We organiseerden een open dag toen de verbouwing voltooid was. Vijftienhonderd bezoekers, waaronder veel oud-leerlingen van de Goeman Borgesiusschool, gingen weer even terug naar hun tijd in de schoolbanken. Een van de bezoekers was een oud-onderwijzer. Hij had het bord mee naar huis genomen toen de school haar deuren sloot. Hij wist zeker dat hij er ooit iemand een plezier mee kon doen en dat klopte.’
De enorm hoge zolder is ook helemaal gerestaureerd. ‘De vloeren waren verdwenen, er lag alleen nog een loopplank. Er is nu een nieuw trapportaal en de vensters aan de achterzijde maken van de zolder een ruimte lichte werkruimte die wacht op een nieuw gebruiker. De oorspronkelijke aula wordt verhuurd als vergader- of congresruimte.’
Dankzij de inspanningen van drie mannen met visie is dit unieke gebouw behouden. Je hoort geen tientallen kinderstemmen meer op de gang, maar alleen de voetstappen van Gouwenaars die hier komen voor een bezoek aan de verloskundige, de homeopaat, acupuncturist of andere deelnemer in De Goudse Praktijk.